We besloten ons huis op te ruimen. Iets dat als voornemen wellicht ook bij u ergens in het achterhoofd zit. Dat achterhoofd is een soort vliering waar het donker en stoffig is, waar spullen in coma zijn. De vliering: een ruimte waar je niet met beide benen op de aarde staat. Net zoals het hoog gelegen achterhoofd. Plekken die wat boven het dagelijks rumoer zweven. Je moet moeite doen om er te komen, klimmen. Een wankel trapje, een Vlizo, waar het stramme lijf moeite mee heeft. Een excuus om er niet heen te gaan. Op de vliering is het verleden opgeslagen en, als het tegen zit, ook dat van je kinderen: kleren, speelgoed, schoolspullen. Dat heb je er ooit zelf neergezet. Of de nestverlaters hebben hun boeltje aan de onbaatzuchtige en kosteloze opslag van de oudervogels toevertrouwd. Zelf zijn ze de wijde wereld ingegaan met medeneming van minimale uitrusting. Nomaden, levend in een heden waar (nog) geen plaats is voor geschiedenis. Wie weet zijn ze spoedig weer naar een ander oord met hun laptop, koffer, vriendin, fiets, onderbroeken, tandenborstel, T shirts en andere basisbehoeften.
Ja, mooi, maar vroeg of laat krijgen ze hun opgeslagen verleden op hun stoep. Als pa en ma gaan verhuizen, als pa en ma vinden dat de jeugd genoeg eigen ruimte heeft en het smoesje van de studentenkamer niet meer opgaat. In het uiterste geval: als pa en ma gaan hemelen en ze geconfronteerd worden met de eerder genoemde vliering. Dan is de grote vraag: wat neem je mee van de verleden tijd, van de verleden tijd van jezelf, van je pa en ma? Daar is een materieel en geestelijk antwoord op mogelijk. Materieel: een mooie kast, meubeltjes, huisraad, een mooi servies? Tsjaaa. Een erfstuk? Moet wel als zodanig bekend zijn. Fotoboeken: wat zegt het hen als ze hun vader met langere haren zien, in legerkleding, hun moeder als onschuldig meiske met broertje en zusjes in de zandbak? Albums: leuk om in te kijken maar dan wel met een verhaal erbij zodat de plaatjes tot leven komen: wie, wat, waar, wanneer en hoe? Zonder verhalen geen leven! De koekoeksklok, een huwelijksgeschenk voor opa en oma uit 1950. Loopt als een zonnetje na ingrijpende restauratie die 10 keer meer kostte als het hele uurwerk ooit. Wat zouden ze gaan verdelen, in de container mieteren of naar de kringloop brengen? Het geestelijke antwoord: je hoopt dat ze zorgvuldig met het verleden zijn. Dat ze weten wat waardenvol is. Weten wat de toekomst nodig heeft. Ik laat dat met een gerust hart aan hen over. Ik ga liefst tijdig over mijn eigen vliering en zorg persoonlijk dat deze opgeruimd is.
Kees van Bohemen