Columnade door Ben Loonen
Mijn vorige column had als kop: over 7 dagen, deze kopt 28 dagen geleden. Vooruitkijken en terugkijken, hier zit enige samenhang met uw welnemen. Maar misschien weet u niet zo meteen waar dit over gaat. Wel, de verkiezingen voor de Tweede Kamer op 29 oktober jongstleden. Mijn vrees was dat de kiezer het weer ging verkloten – ja, ik drukte me uit in grove taal – maar mijn hoop was dat de kiezer een deugdelijke, degelijke, leverende coalitie mogelijk zou maken, met als kern het D66 van Rob Jetten volgens wie het wel zou kunnen. Welnu, 28 dagen geleden bleek dat het electoraat versplinterd was als nooit tevoren, maar het maakte wel degelijk een middenkabinet mogelijk van D66 en CDA als motorblok met aan de linker- en rechterflank GroenLinks/PvdA en VVD. Deze coalitie zou een ruime, werkbare meerderheid hebben, en eindelijk zou er beleid mogelijk worden waarmee Nederland “van het slot” kon. Maar dat was buiten Yesilgöz gerekend. Deze waarheidminnende, lieflachende VVD-leider bleef in de campagnestand. Waar het normale spel is dat de campagne op de verkiezingsdag ophoudt en de partijen na de uitslag het LANDSBELANG voor ogen houden, dus water in de wijn doen om samen verder te gaan, zette Yesilgöz haar naaldhakken in het zand en bleef ze GroenLinks/PvdA uitsluiten. Als een soort woordvoerder van het totale opgetelde (extreem)rechts bleef en blijft ze nee zeggen tegen een middenkabinet: het moet en zal over (extreem)rechts. Wil Rob Jetten straks in het torentje komen, dan zal hij – nog steeds samen met Henri Bontenbal – het moeten doen met de VVD, Ja21, SGP en BBB. Met de neus dicht en zijn ziel verkocht en op termijn weer terug naar af. En als hij dat niet wil? Dan komt er geen kabinet voor kerstmis, dan hebben niet de kiezers maar partijleiders het verkloot. Wat zal het kiezersvolk doen als er weer een gang naar de stembus gemaakt moet worden?
Europa haalde 28 dagen geleden opgelucht adem na het forse verlies van Wilders’ PVV: het voormalige gidsland Nederland was toch niet helemaal van het padje af. Misschien te vroeg gejuicht? In Engeland is Keir Starmer van Labour al in zwaar weer, Nigel Farage lacht zich rot. In Frankrijk is de rek van wonderkind Emanuel Macron eruit, Marine Le Pen beidt haar tijd. In Duitsland is Friedrich Merz hopeloos spartelend (grenzen dicht) nog maar 7 maanden bezig en de AfD groeit rustig verder tot grootste partij. Wat deze extreemrechtse leiders van onze grote buurlanden gemeen hebben is dat ze Poetin een leuke man vinden en Oekraïne willen laten stikken. Geert Mak zegt in NRC 21 november: “Europa wacht op oorlog, maar gelooft er niet in.” Hij citeert Oleg Klimov: “Om de een of andere reden kunnen mensen geloven in God en in het goede, maar kunnen ze niet geloven in oorlog en in het kwaad”. Ik denk dat Mak en Klimov zich vergissen: “de mensen” geloven dat juist wel, ze schijten zeven kleuren stront; ze geven zich liever aan Poetin over dan aan de dood.